Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τόλης Καζαντζής

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τόλης Καζαντζής
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Τόλης Καζαντζής (Ελληνικά)
Γέννηση1938[1]
Θεσσαλονίκη
Θάνατος1991[1]
Θεσσαλονίκη
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Ιδιότητασυγγραφέας και δικηγόρος

Ο Τόλης Καζαντζής (1938-1991)[2] ήταν Έλληνας συγγραφέας, που γεννήθηκε και έζησε στη Θεσσαλονίκη.

Υπήρξε μαθητής στο Ιωαννίδειο Δημοτικό Σχολείο και στη συνέχεια στο Πειραματικό Γυμνάσιο. Σπούδασε νομικά και εργάστηκε ως δικηγόρος.

Υπήρξε βασικός συνεργάτης στο περιοδικό Διαγώνιος (1958-1983), όπου δημοσίευσε ποιήματα, πεζογραφήματα, δοκίμια, μελετήματα, βιβλιοκριτικές και μεταφράσεις. Συνεργάστηκε ακόμα και με πολλά άλλα περιοδικά και εφημερίδες. Το 1986 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο μυθιστορηματικής βιογραφίας για το έργο του Μια μέρα με τον Σκαρίμπα, εκδ. Στιγμή, 1985. Κείμενά του για την πεζογραφία της Θεσσαλονίκης και για την πολιτιστική ζωή της πόλης υπάρχουν σε περιοδικά, εφημερίδες και συλλογικές εκδόσεις. Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ολλανδικά και ιταλικά.[3]

Το 1988 παρουσιάστηκε από την Κρατική τηλεόραση της ΕΤ1 η τηλεοπτική μεταφορά μέρους των πεζογραφημάτων του Καζαντζή με βασικό άξονα την ιστορία της κυρα-Λισάβετ. Το σενάριο της σειράς με τίτλο Η παρέλαση επιμελήθηκε ο ίδιος ο συγγραφέας σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη Γιάννη Διαμαντόπουλο. Το 1989 έγραψε το σενάριο της σειράς Μακεδονικά παραμύθια που προβλήθηκαν από την ΕΡΤ3 σε σκηνοθεσία του Απόστολου Κρυωνά.

  • Η κυρα – Λισάβετ, ανάτυπο του περιοδικού «Διαγώνιος», Θεσσαλονίκη 1975 – 2η έκδ. Χειρόγραφα, Θεσσαλονίκη 1992
  • Η παρέλαση, Ερμής, Αθήνα 197
  • Ενηλικίωση, Ερμής, Αθήνα 1980
  • Οι πρωταγωνιστές, Ύψιλον, Αθήνα 1983 - 2η έκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1998
  • Μια μέρα με τον Σκαρίμπα, Στιγμή, Αθήνα 1985 – 2η έκδ. Σοκόλης, Αθήνα 2005
  • Η παρέλαση-Ενηλικίωση, Ροές, Αθήνα 1988 – 2η έκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1995
  • Καταστροφές, Υάκινθος, Αθήνα 1987 – 2η έκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1994
  • Το τελευταίο καταφύγιο, Νεφέλη, Αθήνα 1989
  • Ματαιότης ματαιοτήτων, Νεφέλη, Αθήνα 1994
  • Οιδίπους Τύραννος, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2002
  • Η πεζογραφία της Θεσσαλονίκης 1912-1983, Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1991

Γκιγιώμ Απολλιναίρ, Ποιήματα, μτφρ. Φανή Κισκήρα-Τόλης Καζαντζής, Κλείτος Κύρου, ανάτυπο του περιοδικού «Διαγώνιος», Θεσσαλονίκη 1967

Κρίσεις για το έργο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απόσπασμα κριτικής του Π. Μουλλά (Εντευκτήριο, 1993, τεύχος 22, σ. 96-98)

Θα συνοψίσω την άποψή μου παρατηρώντας ότι στο έργο του Καζαντζή διακρίνω δύο βασικά στάδια. Το πρώτο συνοδεύεται από πεζογραφήματα όπως Η κυρά-Λισάβετ (1975), Η παρέλαση (1976) και η Ενηλικίωση (1980), δηλαδή από πεζογραφήματα που έχουν δημοσιευτεί ως το 1980 και που χαρακτηρίζονται από τον πρωταγωνιστικό ρόλο της μνήμης. Πρόκειται ουσιαστικά για νοσταλγικές αναδρομές στο παρελθόν και στον κόσμο της παιδικής ηλικίας, απ’ όπου ανασύρονται κατοχικές και μετακατοχικές αναμνήσεις και εμπειρίες συχνά με τη μελαγχολική εκείνη συνείδηση της φθοράς που φέρνει στο πέρασμά του ο χρόνος. Προσωπικά με συγκινεί, εκτός από τα διηγήματα που ανέφερε ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, και το διήγημα «Ο λάκκος»: ένας λάκκος που έχει καλυφθεί από μια σύγχρονη πολυκατοικία, αλλά που για τον αφηγητή (και όχι μόνο για τον αφηγητή) περικλείει μια ορισμένη συγκίνηση, όπως τα πράγματα που χάνουμε για πάντα και όπως η θεία Φερενίκη που πεθαίνει.

Απόσπασμα κριτικής του Γ. Αράγη (Πλανόδιον, 1994, τεύχ. 21, σ. 580-584)

[…] Η πεζογραφία του Καζαντζή παρουσιάζει δύο πτυχές. Η πρώτη, χρονικά, είναι αυτή που το υλικό της αντλήθηκε από το παρελθόν. Αφετηρία έχει την κυρά-Λισάβετ και κατάληξη τα τρία διηγήματα («Αύριο», «Η επέτειος», «Το ράδιο») που περιέχονται στο Ματαιότης ματαιοτήτων. Φαίνεται ωστόσο πως το παρελθόν, ως αφηγηματική πηγή, δεν ικανοποιούσε για πάντα το συγγραφέα –είτε γιατί δεν ήταν αστείρευτο, είτε γιατί δεν ανταποκρινόταν στους σύγχρονους προβληματισμούς του, είτε για άλλους λόγους. Έτσι, κι ενώ εξακολουθούσε να αντλεί πολύτιμο υλικό από το παρελθόν, στράφηκε και προς το παρόν ανοίγωντας το δρόμο για την πραγμάτωση της δεύτερης πτυχής του έργου.

Πηγές (έντυπες και ηλεκτρονικές)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Αργυρίου, Αλέξανδρος 2007. Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας: και η πρόσληψή της όταν η δημοκρατία δοκιμάζεται, υπονομεύεται και καταλύεται.(1964-1974 και μέχρι τις ημέρες μας). Τόμος Η. Αθήνα:Καστανιώτης
  • Αφιέρωμα, Εντευκτήριο, τχ. 76 (Ιαν. - Μαρ. 2007), σ. 75 - 105 
  • Αφιέρωμα, Παρατηρητής, τχ. 23 - 24 (Χειμώνας 1993), σ. 13 - 59
  • Αφιέρωμα, Εντευκτήριο, τχ. 22 (Άνοιξη 1993), σ. 85 - 108
  • Ζήρας, Αλέξης «Καζαντζής, Τόλης» στο Λεξικό Νεοελληνικής λογοτεχνίας. Έκδοση 2η. Αθήνα:Πατάκης

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]